Voeding en bewegen onderdeel behandeling darmkanker
In november 2020 is het Darmlevercentrum van Ziekenhuis Gelderse Vallei gestart met het project XtraFit voor patiënten die geopereerd worden aan darmkanker. Door extra begeleiding van fysiotherapeut en diëtist wil het ziekenhuis haar darmkankerpatiënten fitter krijgen voor, tijdens en na hun behandeling. Fit zijn vergroot de weerstand waardoor patiënten de behandeling beter aankunnen. Het project wordt geëvalueerd als onderdeel van het onderzoeksprogramma ‘Voeding & Gezondheid’, het tweede spoor van de Regio Deal. Daarna kan het voedings- en beweegadvies ingepast worden in de dagelijkse zorg in de hele keten.
“We zien nu de eerste patiënten die geopereerd zijn terug op de polikliniek en de reacties zijn lovend, zowel van patiënten als van zorgverleners”, vertelt Nynke Westra, onderzoeker en fysiotherapeut in Ziekenhuis Gelderse Vallei.
XtraFit
Binnen XtraFit krijgen patiënten met darmkanker een compleet en persoonlijk advies over voeding en bewegen. Daarvoor ziet de patiënt naast de chirurg (hoofdbehandelaar) en de verpleegkundig specialist, nu ook tweemaal een diëtist en fysiotherapeut tijdens de behandeling: bij de diagnose en na de operatie. En als er sprake is van chemotherapie, ook nog 3 maanden na het afronden daarvan. Nynke: “Tijdens het spreekuur doen we een aantal testen en thuis vult de patiënt vragenlijsten in via e-Zorg. Waar nodig betrekken we ook andere experts zodat we een zo’n compleet mogelijk advies kunnen opstellen. Zo is bij een patiënt van 65+ een geriater betrokken en hebben we laagdrempelig contact met een sportarts als het gaat om een sporter met darmkanker. Met het advies kan de patiënt vervolgens zelf, of met behulp van bijvoorbeeld een fysiotherapeut, diëtist of buurtsportcoach uit de 1e lijn, aan de slag”.
Voor, tijdens en na
“Dat we patiënten kunnen verwijzen naar een gespecialiseerd netwerk in de 1e lijn is één van de krachten van XtraFit”, vertelt Nynke. “Vaak ligt de focus alleen op het fit worden vóór de behandeling, maar bij dit zorgpad hebben we ook aandacht voor de fase erna. Daardoor kunnen we het effect van onze beweeg- en voedingsadviezen en de begeleiding in de 1e lijn evalueren. Bovendien hebben we dan meer zicht op hoe snel of goed een patiënt bijvoorbeeld weer kan werken of sporten en kunnen we tijdig bijsturen als dit nodig is.”
Onderzoek binnen de Regio Deal
In het project XtraFit werkt Ziekenhuis Gelderse Vallei samen met Rijnstate, Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) en Wageningen University & Research (WUR). Nynke: “Met die laatste twee partners zijn we op dit moment in het kader van de Regio Deal Foodvalley het onderzoek aan het opzetten. We kijken naar welke variabelen we allemaal willen meten en we richten deze in. Daarnaast wisselen we als ziekenhuizen onderling onze ervaringen uit. Binnen deze studie focussen we ons op het evalueren van XtraFit als dagelijkse zorg, de voedingstoestand en de fysieke conditie van de betrokken patiënten. Uiteindelijk moeten we veel patiënten zien om een database op te bouwen die we objectief kunnen analyseren. Daarnaast voeren we een patiënttevredenheidsonderzoek uit zodat we ook de kwaliteit van zorg kunnen beoordelen”.
“Na afronding zal de Alliantie Voeding in de Zorg de kennis verspreiden en de inzichten omzetten in een (na)zorgplan voor patiënten met darmkanker. Hierbij betrekken we ook nieuwe en lopende initiatieven die aansluiten bij de wensen van de patiënten, zoals de ToonTuin in Ede of een dansproject in Utrecht”.