Kansen en knelpunten gezonde voedselomgeving in zorg in kaart gebracht
Op dinsdag 31 mei en donderdag 9 juni jl. vonden twee workshops plaats voor het project ‘Een gezonde en duurzame voedselomgeving in de zorg’. Tijdens de interactieve workshops hebben verschillende zorginstellingen in Regio Foodvalley het voedselsysteem van de zorginstellingen in kaart gebracht, aangrijpingspunten voor verbeteringen geïdentificeerd en concrete acties voor optimalisatie uitgedacht.
Naar een gezonde voedselomgeving
Een gezond voedingspatroon is essentieel voor vitaliteit en de preventie van chronische ziekten. Gezonde voeding heeft een gunstig effect op herstel en genezing en kan de ziektelast verlagen. Om de gezondheid van alle Nederlanders te verbeteren is in 2018 het Nationaal Preventieakkoord ondertekend. Als onderdeel hiervan is het streven dat in 2025 50% van de ziekenhuizen een gezond voedingsaanbod heeft voor patiënten, bezoekers en medewerkers, en in 2030 100% van de ziekenhuizen. Daarnaast wordt er ingezet op een gezonder aanbod in andere typen zorginstellingen. Een gezonde voedselomgeving is belangrijk want deze kan gezonde voedselkeuzes stimuleren.
Het voedselsysteem van zorginstellingen
In de praktijk blijkt het nog niet mee te vallen om naast de behandeling en zorg, ook door middel van een gezonde voedselomgeving bij te dragen aan de gezondheid en het welzijn van cliënten en patiënten in zorginstellingen. Binnen de Regio Deal Foodvalley wordt daarom onderzocht hoe de voedselomgeving daar verbeterd kan worden. In twee workshops op 31 mei en 9 juni 2022 werd het voedselsysteem van verschillende zorginstellingen in Regio Foodvalley in kaart gebracht. Dit systeem laat zien welke factoren allemaal van invloed zijn op de voedselomgeving in zorginstellingen.
Knelpunten
Een voedselomgeving realiseren die gezonde en duurzame voedselkeuzes stimuleert, is binnen zorginstellingen vaak lastig te realiseren, ondanks goede wil en inzet. Het ontbreken van draagvlak binnen de organisatie, een (te) laag budget voor een gezond voedselaanbod, personeelstekort en de curatieve (i.p.v. de preventieve) focus binnen de zorg zijn belemmeringen. Het realiseren van een gezonde voedselomgeving vergt dan ook een bredere systemische aanpak waarbij er aan verschillende ‘knoppen’ gedraaid moet worden. Daarbij is het belangrijk om acties uit te voeren op meerdere niveaus en samenhang tussen acties te creëren, om te zorgen voor meer impact en verandering in het gehele systeem.
Aanpak
In de workshops werden ook verschillende acties voor optimalisatie van de voedselomgeving uitgedacht, zoals scholing van medewerkers en cliënten, commitment van de organisatie via een intentieverklaring, nieuwe medewerkers meenemen in het voedselbeleid van de zorginstelling en het voeren van lobby vanuit bijvoorbeeld brancheverenigingen. In het najaar volgt een follow-up, om samen met deze zorginstellingen te werken aan vervolgstappen. Om dit en het doel van het Nationaal Preventieakkoord te bereiken voert Alliantie Voeding in de Zorg het landelijke programma Goede Zorg Proef Je uit en door nauwe samenwerking met Wageningen Universiteit worden – met steun van de Regio Deal Foodvalley - nieuwe inzichten opgedaan over het transitieproces.
Onderzoek Gezonde en duurzame voedselomgeving in de zorg
Deze workshops zijn onderdeel van het praktijkgerichte onderzoek van uitvoerend onderzoeker Joline Wierda. Doel van dit project is te onderzoeken hoe verschillende typen zorginstellingen in Nederland (ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen, instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking, GGZ-instellingen en revalidatiecentra) hun voedselomgeving kunnen optimaliseren om gezonde en duurzame voedselkeuzes te stimuleren. Dit project wordt uitgevoerd van september 2020 tot september 2024 en is onderdeel van de Regiodeal Foodvalley.
Lees hier meer over dit project.