Empowerment strategie stimuleert gezondere voeding bij zwangerschap

In 2020 is het project ‘Prille start – de voeding van moeder en kind’ gestart binnen de Regio Deal. De strategie heeft als doel om door middel van empowerment de kwaliteit van voeding onder zwangere vrouwen te bevorderen. Een gezond voedingspatroon tijdens de zwangerschap heeft namelijk een positief effect op de gezondheid van zowel moeder als kind. De komende vier jaar werken onderzoekers vanuit Wageningen Universiteit aan de implementatie en evaluatie van deze strategie. PhD onderzoekster Renske van Lonkhuijzen is op zoek naar verloskundige praktijken voor deelname aan het project.

Empowerment
Via empowerment worden de eigen capaciteiten en sterke punten van de zwangere vrouwen gedurende de zwangerschap bevorderd en benut. Het empowerment-perspectief, dat centraal staat in de strategie, wordt gekarakteriseerd door het voeren van een respectvolle, gelijkwaardige dialoog. De professional en de zwangere vrouw werken gezamenlijk aan een doel. Het is belangrijk dat de zwangere gemotiveerd is om aan dit doel te werken en dat dit doel ruimte heeft voor verbetering. “Dit betekent in de praktijk bijvoorbeeld dat dit doel bepaald is door waar motivatie ligt bij de zwangere vrouw, ook al is dit doel niet het belangrijkste verbeterpunt uit de voedingsscreening”, vertelt onderzoekster Renske van Lonkhuijzen, “Daarbij kan de professional, in dialoog met de zwangere vrouw, bewustwording creëren over andere mogelijke verbeterpunten als ze hiervoor open staat”.

Van strategie naar praktijk
De empowerment strategie is het resultaat van onderzoek onder zwangere vrouwen, verloskundigen, diëtisten en andere betrokken professionals. Hiertoe is literatuuronderzoek gedaan en zijn focusgroep gesprekken, interviews, expertmeetings en zogenaamde pressure cooker sessies gehouden. Een uniek aspect van deze strategie is dat het onderwerp ‘voeding’ herhaaldelijk wordt besproken door verloskundige en diëtist gedurende de zwangerschap, zowel individueel als in groepsverband via ‘Centering Pregnancy’.

Als eerste vindt een moment met de verloskundige plaats, vroeg in de zwangerschap. Een tweede moment vindt plaats met de diëtist specifiek gericht op voeding – niet alleen qua gezonde voedingsinname maar ook breder over zaken zoals misselijkheid en voedselaversies. Ten slotte reflecteert de zwangere vrouw een of meerdere keren met de verloskundige op haar voedingsinname in het derde trimester. Hierbij wordt gebruik gemaakt van zowel bestaande tools als nieuw ontwikkelde tools, zoals visuele gespreksondersteuning.

Evaluatie
De strategie wordt met verschillende onderzoeksmethoden geëvalueerd: vragenlijsten, interviews en focusgroep gesprekken. Renske: “Bij zwangere vrouwen meten we of de strategie invloed heeft gehad, bijvoorbeeld op de mate van empowerment en op het voedingspatroon. Daarbij halen we kwalitatieve data op met focusgroepen en interviews, zodat we inzicht krijgen in wat werkt en waarom”. Ook professionals wordt gevraagd hoe ze de strategie en de samenwerking met elkaar evalueren via vragenlijsten, interviews en focusgroepen.
Het project sluit aan bij lopende initiatieven die werken aan een gezonde start van het leven, zoals Kansrijke Start. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de empowerment strategie geïntegreerd wordt in de reguliere zorg. Dit project is onderdeel van het tweede spoor van de Regio Deal, binnen Werkpakket 1: Prille start – de voeding van moeder en kind.

Oproep aan verloskundige praktijken
We zijn op zoek naar verloskundige praktijken die als eersten aan de slag willen met de empowerment strategie en geïnteresseerd zijn om mee te werken aan dit onderzoek. Verloskundigen die mee willen doen krijgen uitgebreide informatie, stemmen met de onderzoekers af hoe de strategie het best vormgegeven kan worden in hun praktijk en dragen bij aan wetenschappelijke kennis over een geïndividualiseerde aanpak ter verbetering van de voedingsinname. Deelnemende praktijken worden voor de door hen geïnvesteerde tijd gecompenseerd. Renske: “Bent u werkzaam in een verloskundepraktijk in de regio, geïnteresseerd in de strategie en staat u open voor een kennismakingsgesprek? Stuur een e-mail naar susanne.cremers@wur.nl en wij nemen zo snel mogelijk contact met u op!”