Dealmakers Lisette de Groot, WUR en Lisette Schoonhoven UMCU

Elke maand stellen wij iemand voor die meewerkt aan de Regio Deal Foodvalley. Vandaag maakt u kennis met Lisette de Groot en Lisette Schoonhoven. Ze delen niet alleen een voornaam, maar ook het werkpakketleiderschap van het werkpakket over kwetsbare ouderen binnen het thema Voeding en Gezondheid van de Regio Deal Foodvalley. De Groot doet dit als hoogleraar voeding en ouderen aan Wageningen University & Research (WUR), Schoonhoven is hoogleraar verplegingswetenschap bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU). “We zullen zelf steeds meer moeten gaan zorgen voor onze gezondheid.”

Ouderen

“Ouderen vallen soms buiten de onderzoeksaandacht”, stelt Lisette de Groot. Dat is een van de redenen dat zij zich juist op deze groep richt in haar wetenschappelijke carrière. Al in 2008 startte ze de eerste ontwikkeling van het leefstijlprogramma ProMuscle. Inmiddels is aangetoond dat de combinatie van krachttraining en een verhoogde eiwitinname leidt tot een verbeterde spierkracht en spiermassa, iets waar vooral de groeiende groep 65-plussers baat bij heeft. Bij de start van de Regio Deal Foodvalley was het tijd om het leefstijlprogramma grootschalig in de praktijk te gaan implementeren. “En dat is niet mijn expertise”, zegt De Groot. Dus kwam Lisette Schoonhoven in beeld. “Ik heb juist expertise in implementeren in de praktijk”, vult Schoonhoven aan die een achtergrond in de verpleegkunde heeft. Doordat Schoonhoven het implementatiestokje van ProMuscle overnam kon voedingskundige De Groot zich gaan richten op de eiwittransitie en het effect op haar geliefde groep, de ouderen.

Implementatie ProMuscle

Om ProMuscle grootschalig te kunnen implementeren is niet alleen Schoonhoven betrokken. “Omdat Promuscle een combinatie is van eiwitten en krachttraining hebben we ook de fysiotherapie betrokken”, legt Schoonhoven uit. Daarmee kwam ook lector Innovatie van Beweegzorg aan Hogeschool Utrecht, Cindy Veenhof in beeld. In totaal zijn er meer dan veertig professionals, diëtisten en fysiotherapeuten betrokken bij het project. Het team bestaat verder uit promovendus Patricia te Pas en haar co-promotor Di-Janne Barten. “Hoe moet de interventie eruitzien om op te schalen en wat is ervoor nodig”, vroeg het onderzoeksteam zich af. Ze gingen super gemotiveerd aan de slag, en kwamen gaandeweg naast bevorderende ook belemmerende factoren tegen. “De belangrijkste belemmering is geld”, legt Schoonhoven uit. “ProMuscle valt in het grijze gebied tussen zorg en preventie en valt daarmee tussen wal en schip. Er is geen vergoeding voor en daardoor is de drempel − vooral voor mensen die er het meeste baat bij hebben − te hoog. Ook willen huisartsen vaak niet doorverwijzen als het niet wordt vergoed. Toch is Schoonhoven vooral trots op wat er bereikt is. “Van deelnemers en fysiotherapeuten hoor je echt goede verhalen over mensen die weer kunnen lopen zonder hulpmiddel en hun dagelijkse activiteiten weer kunnen oppakken. ijvoorbeeld. En we hebben veel praktijken geworven en opgeleid. Daarnaast zijn we nu bezig met het verkennen van een ProMuscle light variant die we samen met NL Actief, de branchevereniging van sportinstructeurs, aan willen bieden aan fitte ouderen.”

Eiwittransitie

“Promuscle is ontwikkeld met dierlijke eiwitten. Kunnen we uiteindelijk een gedeelte van de dierlijke eiwitten verantwoord vervangen door plantaardige producten?” Dat is de vraag waar De Groot zich mee bezighoudt. Ook zij krijgt hulp van promovendus Jacintha Domic en haar co-promotor Pol Grootswagers. “Om het op scherp te zetten, doen we nu onderzoek naar een volledig vegan dieet en meten we het effect op spieropbouw.” De resultaten uit dit onderzoek kunnen weer gebruikt worden in de aanbevelingen van ProMuscle. Dit geldt ook voor de tool die collega Pol Grootswagers heeft ontwikkeld. De Alpha-tool berekent de eiwitbalans in maaltijden en helpt plantaardige maaltijden voor ouderen samen te stellen die compleet zijn qua aminozuursamenstelling. Uiteindelijk moet al deze kennis leiden tot een vernieuwde variant van ProMuscle waarin ook plaats is voor plantaardige eiwitten.

Foodvalley

Met zes gemeentes die inmiddels Promuscle aanbieden in Regio Foodvalley is het een mooie proeftuin om langdurig data te verzamelen. “Dat is nodig om ook de effectiviteit op de lange termijn te weten. En dat kan weer helpen bij de grootschalige implementatie”, legt Schoonhoven uit. “Het zou heel mooi zijn als de gemeentes in Regio Foodvalley ProMuscle omarmen en daarmee de impasse verbreken. Dat we het in de hele Regio Foodvalley kunnen uitrollen.” Als Schoonhoven mag dromen dan ziet ze een wereld voor zich waarin volop aandacht is voor leefstijlinterventies waarin mensen tussen leefstijlinterventies doorverwezen worden als ze uiteindelijk toch niet helemaal op de juiste plek blijken te zitten. “Met de steeds groter wordende druk op de gezondheidszorg zullen we zelf beter moeten zorgen voor onze gezondheid.”

Foto: Links Lisette de Groot (foto: www.garn.nl), rechts Lisette Schoonhoven

Op 26 september vindt het eindsymposium van het werkpakket kwetsbare ouderen plaats.