Dealmaker Andrea Swenne, Waterschap Vallei en Veluwe

Elke nieuwsbrief stellen wij iemand voor die meewerkt aan de Regio Deal Foodvalley. Vandaag maakt u kennis met Andrea Swenne. Zij is bij Waterschap Vallei en Veluwe beleidsadviseur, projectleider en kwartiermaker voor de Barneveldse Beek en Lunterse Beek. In de Regio Deal Foodvalley vervult ze de rol van werkpakketleider Bodem- en waterkwaliteit dat valt onder het thema transitie landbouw. Als het gaat om een gezond bodem- en watersysteem is samenwerken volgens haar de sleutel tot succes. “Ik geloof er vooral in dat je samen verder komt en dat we elkaar nodig hebben voor een toekomstbestendig landelijk gebied.”

Leren in de praktijk
In het project bodem- en waterkwaliteit werkt het waterschap samen met boeren uit de regio aan een toekomstbestendige landbouw. In de Proeftuin Boer aan het roer worden verschillende pilots getest. Swenne werd projectleider toen de pilots van Boer aan het Roer zich aan het vormen waren. “We waren toen nog heel erg aan het zoeken. We wisten wel welke innovaties we wilden beproeven, maar de invulling van de pilot en proefopzet moest nog worden gemaakt. Uiteindelijk is het een heel pragmatische aanpak geworden waarbij we samen met agrariërs en kennisinstellingen experimenteren, in gesprek gaan, leren en kennis delen.” En vooral die samenwerking is volgens haar essentieel. “Als waterschap kunnen we de opgaven van de toekomst vormgeven, maar dat kunnen we niet alleen. Daarvoor moeten we samen met ondernemers, kennisinstellingen en andere overheden experimenteren, van elkaar leren en werken aan vertrouwen.”

Bodem is de basis
Door klimaatverandering is een andere kijk op het bodem- en watersysteem noodzakelijk. Door extreme piekbuien en droge zomers is het juist belangrijk om water langer vast te kunnen houden daar waar het valt en te komen tot een robuust en toekomstbestendig watersysteem. Hierin is de bodem erg belangrijk. ”De bodem is de sleutel, de basis voor een duurzaam watersysteem”, legt Swenne uit. “Een gezonde bodem werkt als een spons en kan water en voedingsstoffen langer vasthouden. En een gezonde bodem zorgt voor een hogere opbrengst en vergroot de biodiversiteit. Het begint dus allemaal bij de bodem.” Het waterschap moest letterlijk uit de watergang het land op kruipen om de uitdagingen van nu en de toekomst aan te gaan. Dat betekent samenwerken met agrariërs, grondeigenaren, pachters en loonwerkers, zoals in de Regio Deal gebeurt.

Landschap, bodem en water zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Water en bodem zijn sturend voor de ruimtelijke inrichting van het landelijk gebied. Duurzaam bodemgebruik en -beheer heeft bijvoorbeeld een belangrijke rol in het NPLG (Nationaal Programma Landelijk Gebied). Swenne: “Om tot een bodem- en watersysteem te komen dat klaar is voor de toekomst en opgaven uit het NPLG te realiseren, moeten we oplossingen zoeken buiten onze watergangen. Dat betekent anders kijken naar bodem en water en uitdragen dat dit nodig.”

Regio Deal Foodvalley
“In de Regio Deal Foodvalley hebben we veel goede voorbeelden van hoe je samen kunt experimenteren en leren. Zo is bij de pilot ‘doorzaaien van kruidenrijk grasland zonder kerende grondbewerking’ niet alleen 130 hectare grasland met kruiden doorgezaaid. Ook hebben de deelnemers van deze kruidenactie tijdens leertafels hun ervaring en kennis gedeeld om van elkaar te leren. Daarbij is een nieuwsgierige en open houding essentieel. Doordat we in de regio Foodvalley vanuit verschillende invalshoeken naar een toekomstbestendige landbouw wordt gekeken, komt er veel informatie samen”, legt Swenne uit.

Watertransitie
De uitdaging is nog wel om te kijken hoe alle informatie die voortkomt uit de Regio Deal Foodvalley uiteindelijk samenkomt. Swenne: “Het zijn nu nog allemaal puzzelstukjes die kunnen bijdragen aan een toekomstbestendige landbouw. We moeten nog kijken hoe ze uiteindelijk in elkaar passen. Wat we in ieder geval ook hebben geleerd is hoe je als verschillende partijen naast elkaar blijft staan in een weerbarstige wereld. Hoe je in gesprek blijft en hoe je op een laagdrempelige manier kennis kan delen. Ook de ondernemer heeft hier baat bij. Samen kunnen we de watertransitie mogelijk maken: water vasthouden daar waar het valt en ten goede laten komen aan een duurzaam toekomstbestendig water en bodemsysteem.”