Aan de slag met de gezonde voedselomgeving in de wijk
Voedselkeuzes zijn complex en worden sterk beïnvloed door de inrichting van de voedselomgeving. Vanuit de Regio Deal Foodvalley zijn in een aantal wijken de factoren die de voedselomgeving beïnvloeden in kaart gebracht. In Veenendaal is dit uitgewerkt in een systeemkaart die gebruikt kan worden in concrete acties om te werken aan een gezonde en duurzame voedselomgeving in de wijk.
De voedselomgeving bestaat uit het aanbod van eten en drinken, sociaal-culturele normen over eten en drinken, de prijs van voedingsmiddelen en beleid en wetgeving over voeding in de gemeente. Een gezonde en duurzame voedselomgeving ondersteunt voedselkeuzes die bijdragen aan een gezond en duurzaam eetpatroon.
Factoren in Veenendaal in kaart
Voor het project ‘Gezond en duurzaam eten in Veenendaal’ hebben supermarkten, horeca, beleidsadviseurs, diëtisten, leefstijlcoaches en wetenschappers factoren in kaart gebracht die de voedselomgeving in Veenendaal beïnvloeden. Deze factoren kunnen onderverdeeld worden in maatschappelijke, individuele/socio-economische, commerciële, en politieke factoren. De verbanden en complexe samenhang tussen de factoren zijn in beeld gebracht in een systeemkaart.
Voedselomgeving is complex
De systeemkaart laat zien dat de voedselomgeving niet veranderd door één simpele interventie. Om de voedselomgeving in de wijk blijvend te verbeteren zijn meerdere acties gericht op verschillende factoren nodig, die door verschillende partijen geïmplementeerd moeten worden. Dit vraagt een brede aanpak vanuit overheid, retailers, voedselindustrie en andere stakeholders die invloed hebben op de voedselomgeving.
Brede aanpak noodzakelijk
Vanuit de Veenendaalse systeemkaart hebben lokale stakeholders aangrijpingspunten voor verbetering van de voedselomgeving geïdentificeerd en concrete acties voor een gezonde en duurzame voedselomgeving geformuleerd. Een deel van deze acties ligt buiten de macht van lokale partijen (bv. subsidie groente en fruit, vergroten van gezonder voedselaanbod). Het deel waar lokale stakeholders wel invloed op hebben, hebben ze uitgewerkt in een plan met concrete implementaties om zo bij te dragen aan de ontwikkeling van een gezondere leefomgeving, zoals opgenomen in het Preventieakkoord van Veenendaal.
Als gemeente zelf aan de slag
De systeemkaart van Veenendaal is een mooi voorbeeld van wat je uit een systeemaanpak kan halen. Ook andere gemeentes kunnen aan de slag met deze manier van systeemdenken. Het is dan belangrijk om zelf de stappen om tot een systeemkaart te komen te volgen. Hierdoor krijg je als gemeente inzicht in alle factoren die voor je gemeente belangrijk zijn. En kun je op basis van je eigen systeemkaart gepaste acties formuleren om de voedselomgeving efficiënt en langdurig gezonder en duurzamer te maken.
Meer informatie
Wilt u meer weten over dit project en andere initiatieven binnen dit programma? Neem dan contact op met Maartje Poelman, projectleider Gezonde en Duurzame Eetomgeving.
