Onderzoek: Hoe zorgen we voor minder personeelstekorten?

Dat is de vraag waar Regio Foodvalley zich al een tijd mee bezig houdt. Na de coronacrisis hebben bijna alle sectoren te maken met openstaande vacatures. Voor de werkgevers is het steeds lastiger om deze in te vullen door de krappe arbeidsmarkt. Dit heeft onder andere te maken met de vergrijzing. We weten dat er mensen in de regio zijn die graag willen en kunnen werken. Om een goed beeld te krijgen wie de mensen zijn, heeft Regio Foodvalley de CHE opdracht gegeven om dit te onderzoeken.

Onderzoek

Het onderzoek van het lectoraat Dienstbaar Organiseren van de CHE is gericht op het zogenoemde onbenut arbeidspotentieel: mensen zonder betaald werk die beschikbaar zijn voor betaald werk of daarnaar zoeken. Maar ook deeltijders die meer uren willen en kunnen werken. In het onderzoek gaat het om groepen die niet in beeld zijn bij gemeenten of UWV. Het onderzoek heeft bijgedragen aan het inzichtelijk maken van de omvang, samenstelling en motivaties van deze groepen mensen.

Uitkomsten

Naar schatting behoren 12.000 mensen tot de groepen die beschikbaar zijn voor betaald werk. Dit zijn mensen die werkloos zijn of in deeltijd werken maar meer uren willen en kunnen werken.
In de eerste fase van het onderzoek is er breed verkend. Daarbij kwamen vijf hoofdgroepen naar voren. Van deze hoofdgroepen zijn er drie groepen geformuleerd die veel kans hebben om aan het werk te gaan. De drie groepen zijn:

1. Gepensioneerden die willen blijven werken
   Gepensioneerden die willen blijven werken, hebben recente werkervaring en zijn bekend bij hun werkgever. De belangrijkste belemmering is de nog kleine vraag naar pensioengerechtigden bij werkgevers, onder andere door vooroordelen over oudere werknemers en onterechte beelden over hoge kosten bij ziekte of ontslag. Tegelijkertijd scheelt het werkgevers wervingskosten als het om eigen werknemers gaat of mensen uit het eigen netwerk. Ook geeft het flexibiliteit omdat gepensioneerden vaker zijn bereid om als oproepkracht te werken.
    
2. Onderbenutte deeltijders
   In Regio Foodvalley zijn ongeveer 6.000 deeltijders die beschikbaar zijn voor meer uren en recent daarnaar gezocht hebben. Hun voornaamste belemmering om meer te werken zijn de mogelijkheden om de extra uren te combineren met andere verplichtingen zoals een opleiding, zorg of vrijwilligerswerk. Ook kunnen er financiële belemmeringen zijn (kosten kinderopvang en verlies toeslagen). Oplossingsrichtingen zijn flexibelere roosters en matching tussen vraag en aanbod over verschillende werkgevers heen.
    
3. Partners van expats en kennismigranten
   Dit zijn mensen met een partner die vanwege werk of kennis verbonden is aan een Nederlands bedrijf of onderzoeksinstelling. Ze verblijven een aantal jaren in Nederland (veelal in de Randstad), maar hebben als ‘partner van’ vaak zelf geen baan. Er is niet altijd de financiële noodzaak om te werken, waardoor een nadruk op het leveren van een bijdrage en behoud van sociale contacten en steun voor hen motiverend kan werken. Vanwege zorgtaken voor kinderen wordt er daarnaast flexibiliteit van werkgevers gevraagd.

Vervolg

Met deze groepen gaan wij de komende tijd aan de slag. In het programma van Human Capital van Regio Foodvalley willen wij deze kansrijke groepen stimuleren om (meer) te werken. Het verslag met de bevindingen van het onderzoek is te lezen in het onderzoeksrapport ‘Onbenut arbeidspotentieel’ (pdf, 761 KB).